;)
Welke film zou je zelf gemaakt willen hebben? Dat is bijna dezelfde vraag als: Wat is je favoriete film? Een al net zo onmogelijk te beantwoorden vraag daar ik inmiddels veel favorieten heb. Maar goed, keuzes maken schijnt bij dit vak te horen dus begon ik met een selectie. Zou het dan toch het melodramatische Cinema Paradiso zijn, de film met echt het allermooiste einde ooit waar ik het nooit droog bij hou. Of moest ik toch kiezen voor het prachtig gedraaide Cidade de Deus (City of God): de film die mij ook films wilde laten maken die ‘ergens’ over gaan en bovendien gemaakt dichtbij het land waar ik geboren ben. Of wat te denken van een oude Kurosawa klassieker als Seven Samurai waarbij het woord meesterwerk bijna een understatement is voor wat de regisseur (en co-scenarist en editor) je in niet minder dan 207 minuten voorschotelt.
Uiteindelijk viel mijn keuze dan op een, voor mij althans, moderne klassieker: Un Prophète van regisseur Jacques Audiard. Kort samengevat is het eigenlijk een typische thriller uit het ‘prisongenre’ waarin een kruimeldief wordt opgesloten en er jaren later, in het geval van Malik El Djebena 6 jaar later, als een volwassen gangster weer uitwandelt. “De bedoeling is dat je beter wordt”, fluistert de geest van een, door hem omgebrachte, medegevangene hem toe. Een simpel gegeven maar het is de manier waarop Audiard de typische valkuilen van het genre omzeilt en ook nog eens de gelaagdheid die hij in zijn film aan weet te brengen, die mij de pauze in bioscoop Cinecenter deed vervloeken. Deze 150 minuten had ik het liefst meteen in één ruk uitgekeken. De film is van begin tot einde spannend wat mede te danken is aan het prachtige acteerwerk. Niels Arestrup is fantastisch als Corsicaanse godfather maar nieuwkomer Tahar Rahim verrast in alle opzichten.
De ietwat rigoreuze aanpak van de regisseur zal daar zeker aan hebben bijgedragen: in de making of is bijvoorbeeld te zien dat de regisseur hem daadwerkelijk ‘links’ liet liggen op draaidagen dat er scenes gepland stonden waarin hij zich geisoleerd moest voelen. Rigoreus? Zeker. Maar ik ben daar wel fan van. Ook in de voorbereiding laat Audiard niets aan het toeval over. Zo werkt hij nauw samen met ex-gedetineerden die hem laten zien hoe je bijvoorbeeld iemand aanspreekt of klem zet. Audiard zet ze vervolgens meteen in als (edel)figuranten in de film waardoor iedere beweging, ook in de achtergrond, onmiddelijk authentiek wordt. De uitgekiende voorbereiding leidt tot een gevangenisdrama die soms extreem rauwrealistisch is, zie ‘El Djebena’s vuurdoop aan het begin van de film en dan ineens verrast door surrealisme. De eerder genoemde geest wordt een compagnon die hem de weg wijst: leer observeren, leer lezen, zoek toenadering tot de religie. Het wordt nooit extremistisch, maar het woord extreem misstaat deze film ook niet. En zoals eerder opgemerkt neemt de regisseur zijn tijd voor deze vertelling. De film is daarmee ook een karakterstudie, van het gevang (het systeem) waarin ‘El Djebena’ zit en van de jongen die erin terecht komt en er ‘het beste’ van maakt. Daarmee geeft de regisseur eigenlijk een signaal af. Wat er ook gebeurt: je maakt er het beste van, ook als dit ‘beste crimineel’ betekent. Een signaal die hem niet in dank werd afgenomen, maar ik mag dat wel: regisseurs die stelling durven nemen. Ik heb het dan niet over het maken van een politieke film persé, niet over moraliseren, maar wel over aankaarten, oproepen, vraagtekens plaatsen en zonodig het uitroepteken gebruiken. “Dit is hoe ik het als regisseur zie, denk er maar eens over na…” Wannneer je voor deze manier van werken kiest, kan je niet genoeg tijd besteden aan je scenario. Na de film gezien te hebben, en dat is inmiddels alweer inmiddels 3 jaar geleden toog ik geinspireerd aan het werk voor mijn eigen debuut gezet in de jungle van Suriname. The work still continues…
Hesdy Lonwijk (Paramaribo,1976) studeerde in 2007 af aan de filmacademie met de film Color me Badwaarmee hij de prijs won voor beste afstudeerfilm. Inmiddels is hij verantwoordelijk geweest voor het concept van Feuten, een dramaserie over het studentcorps en de One Night Stand Johnny Bingo. Een tweede dramaserie is nu in ontwikkeling. Lonwijk werkt tussen het regisseren van commercials en videoclips, gestaag door aan zijn debuutfilm.