Tijdens onze laatste Algemene Ledenvergadering hebben de DDG-leden drie nieuwe bestuursleden gekozen. We stellen ze graag aan jullie voor in een portretreeks door Myrna Zwart. Als tweede: Martijn Winkler!
Door: Myrna Zwart
Martijn Winkler is creative director en medeoprichter van VERTOV en werkt op het snijvlak van online, crossmedia en audiovisuele storytelling. Hij is geen onbekende voor de Dutch Directors Guild; na twee jaar bestuurslid te zijn geweest, mocht hij zich tot 2019 vijf jaar lang voorzitter noemen. Toen Prosper de Roos hem onlangs benaderde om hem op te volgen als bestuurslid audio, twijfelde Martijn geen moment.
‘Tijdens mijn voorzitterschap heb ik de podcast- en radiomakers bij DDG geïntroduceerd; zij waren tot dan toe nergens verenigd waardoor hun positie zwak was, terwijl ze veelal dezelfde belangen hebben als audiovisuele regisseurs.’ Martijn is ervan overtuigd dat hij veel kan betekenen voor deze groep makers: ‘Ik weet wat audiomakers bezighoudt en ken de omroepen en de sector goed, dus ik kan echt van toegevoegde waarde zijn. Voor mij was dit een van de voorwaarden om wederom bestuurslid te worden; ik wil iets kunnen bijdragen. Ik voel me verplicht om te vechten voor de huidige generatie makers, en die daarna.’
Hij maakt zich geen zorgen of mensen anders naar hem zullen kijken omdat hij voorzitter is geweest: ‘Nederland is gelukkig niet zo hiërarchisch ingesteld om tegen oud-voorzitters op te kijken. Ik kan juist wat ik heb geleerd uit het voorzitterschap meenemen in mijn nieuwe functie.’
Emancipatie van de podcastmaker
Podcasts zijn enorm booming en deze vorm van media heeft de afgelopen tijd een grote vlucht genomen. Die snelgroeiende populariteit zien we helaas nog niet terug in de omstandigheden voor makers, terwijl je dat wel zou mogen verwachten: ‘De vergoeding voor podcastmakers is echt bedroevend, daar kun je niet van leven. Er zijn bij de omroepen vaste tarieven voor audiomakers, maar sommige makers zijn maanden bezig en krijgen maar voor een kleine maand betaald. Ook hebben ze weinig zeggenschap over hun auteursrecht.’
In de filmwereld zijn er diverse termen voor de verschillende genres film. Voor podcasts is er maar één term: een podcast. ‘We moeten zorgen voor de emancipatie van de podcastmaker en onderscheid maken tussen podcasts; spreek bijvoorbeeld eens van documentaire-audio of talkshow-audio.’ Podcastmakers noemen zichzelf vaak geen regisseur, terwijl ze dit wel degelijk zijn: ‘Podcastmakers moeten hun werk op waarde schatten. Hoe je jezelf naar buiten toe profileert, is al een sleutel tot succes.’
NPO-fonds
Martijn uit grote zorgen over het verdwijnen van het NPO-fonds in zijn huidige vorm: ‘Mensen kunnen het zich niet meer permitteren om iets te maken, dus gaan ze iets anders doen.’ Er blijven voor audiomakers weinig ingangen over om financiering te krijgen: ‘Je kunt in zee te gaan met een organisatie als Podimo of een podcast maken bij een krant. Nadeel is dat deze kanalen vaak hun eigen agenda en wensen hebben. Je moet dan wel een idee hebben dat daarbij aansluit.’
Als commissielid bij NPO-fonds en studieleider van een van de talentenregelingen, raakt het Martijn extra hard dat het fonds een andere vorm zal aannemen: ‘Ik weet niet of ik mij in de toekomst nog als commissielid wil inzetten als mijn advies vrijblijvend is en zomaar aan de kant wordt geschoven, zoals de NPO suggereert. Dat raakt me wel. Ook als maker, omdat er een poort minder is waartoe ik mij kan wenden.’
Strijdlust
Naast maker, bestuurslid van de DDG en commissielid bij het NPO-fonds, is Martijn bestuurslid van de FERA, de overkoepelende organisatie voor Europese regisseursvakverenigingen, aangesloten bij de European Film Academy en lid van de adviesraad van de opleiding Kunst en Cultuurwetenschappen van de Vrije Universiteit Amsterdam. Wat maakt dat hij zich zo graag wil inzetten? ‘Ik hou niet van hokjesdenken en kan niet tegen een slecht beleid. Daar word ik heel boos van en ik ben er op gebrand om daar dan iets aan te veranderen. Bij de DDG en de FERA kan ik dat.’ Onrecht bestrijden doet Martijn al sinds zijn jeugd: ‘Ik heb me altijd overal mee bemoeid. Toen ik jong was, was ik klassenvertegenwoordiger en kwam ik erachter dat het mogelijk is om veranderingen teweeg te brengen.’
Deze strijdlust zien we ook terug in zijn werk: ‘Ik maak me vaak ergens kwaad over en wil deze gedachten dan in een verhaal gieten, om mensen bewust te maken van het probleem.’ Zijn werk gaat vaak over zijn grootste angsten; zo heeft hij een podcast gemaakt over kernbommen, een klimaatthriller en een serie en film over de invloed van de mobiele telefoon op ons leven. ‘Ik ga graag naar festivals waar mijn werk besproken wordt. Dat ik kan zien dat mijn werk het begin is van een waardevol gesprek, daar doe ik het voor.’ Momenteel werkt Martijn aan zijn debuutspeelfilm over de performance culture.
Hoop voor de toekomst
‘Er worden in Nederland onwaarschijnlijk mooie dingen gemaakt. Ik hoop dat we dit soort films en audiowerken kunnen blijven creëren.’ Martijn maakt zich zorgen over de huidige trend in het medialandschap: ‘De aandacht voor echte verhalen en mensen is een beetje verdwenen. Alles moet nu een happy end hebben en er moet voornamelijk veel humor in zitten. Ik ben bang dat de authenticiteit van creatieve werken verdwijnt. De publieke omroep heeft als taak deze echte verhalen te blijven vertellen, en niet alleen maar te denken aan de kijkcijfers.’
Als bestuurslid wil hij een oproep doen aan makers: ‘Neem contact op met de DDG als je ergens mee zit. Uiteindelijk staan we in dienst van onze leden en kunnen we pas iets veranderen als we weten wat er speelt. We moeten samen optrekken, dat maakt ons sterk. Een berg beklim je door telkens een stap te zetten.’
Tekst en beeld: Myrna Zwart