Crowdfunding: Modegril of Toekomstmuziek?

Blog

Dinsdag 24 april, 2012

Crowdfunding is hot. Na Cinecrowd.nl, is er nu ook EU1.tv, het tweede Nederlandse platform waarbij het grote publiek (de ‘crowd’) een donatie kan doen en daarmee de realisering van een film, documentaire of televisieserie mogelijk maakt. Het idee is aantrekkelijk; zo zou je bijvoorbeeld onafhankelijk van een omroep of fonds een project kunnen realiseren. In VERS vertelt Roel van Weijer, oprichter van Cinecrowd, dat ieder project tot nu toe geslaagd is het beoogde geld op te halen. Is het echt zo makkelijk? Gazet ging in gesprek met enkele makers en deelt hun positieve en negatieve ervaringen.
Maarten van der Ven (VENFILM) produceerde een korte film met behulp van Cinecrowd en zag een andere financiering via die site mislukken: ‘Ik werd gevraagd om de nieuwe korte film Woensdagen van regisseur Aaron Rookus te produceren. Hij was al benaderd door Cinecrowd en ik vond het interessant te werken vanuit de filosofie een film zonder subsidie te maken. Het is een uitkomst voor jonge makers, die zo de vrijheid hebben om zonder inmenging van financiers een eerste film te maken. Het klonk ideaal: we hadden een specifiek onderwerp, seksueel misbruik bij jonge kinderen, en daarmee hadden we een haakje om een publiek aan te spreken. Onze doelstelling qua crowdfunding was 9000 euro. Dat bedrag was gebaseerd op wat we dachten te kunnen ophalen, niet op wat de film zou gaan kosten.
Mijn conclusie: je moet het vooral hebben van de mensen om je heen, vrienden en familie. Op het ideaalbeeld dat je met een aansprekend onderwerp vanzelf donateurs trekt, ben ik flink teruggekomen, zeker op basis van mijn tweede project op Cinecrowd. Ondanks de promofilmpjes komen er weinig donaties van onbekenden. We hadden het geluk dat Cinecrowd in het begin de gemeente Amsterdam als partner had, die een aantal films hebben gesteund met een bedrag van 2000 Euro.
Op het Go Short Filmfestival zijn we op het publiek afgestapt om geld te vragen en daarmee hebben we 2500 euro opgehaald. ‘Face to face’ lukte het met dit onderwerp wel om onbekende te overtuigen van de noodzaak. We haalden de doelstelling met veel steun van bekenden nét. Uiteindelijk heb je een zeer minimaal budget en moet iedereen nog steeds gratis meewerken. We hebben een mooi filmpje gemaakt, dat de regisseur twee prijzen heeft opgeleverd. Maar als ik achteraf terugkijk op hoeveel tijd we in die 9000 euro hebben gestoken, vraag ik me af of je niet beter in een café kan gaan werken om je film te financieren.
th_250_1000_MaartenvanderVen
Bij het tweede project Wilhelmus van regisseur Timur Ismailov hoopte ik dat een komedie met een paar grote namen en een gelikt promofilmpje wel makkelijker te financieren was. Ondanks een toegankelijk concept voor een groot publiek en veel free publicity, is de promo weliswaar 2500 keer bekeken, maar staat de teller na twee maanden op 2000 euro. We hebben ons doel van 12.000 Euro in het afgesproken tijdbestek niet bereikt, dus gaat de teller terug naar 0.
Het is fijn dat er platforms zijn, maar wat krijg je er als maker voor terug? Je draagt 10% aan het platform af, maar moet alles zelf doen. Een promofilmpje maken, persberichten rondsturen, je sociale netwerk inzetten, en achteraf al die DVD’tjes en rewards rondsturen. En als de gelden uit je eigen netwerk komen kun je je afvragen waarom je niet zelf met de pet rond gaat of je eigen site opzet…
Je moet als investeerder de romantiek inzien van een bijdrage aan een film. In Amerika werkt dat omdat zij een langere traditie hebben waarbij particulieren kunstprojecten steunen bij gebrek aan steun van de overheid. Het kan zijn dat er hier nog een cultuuromslag moet plaatsvinden. Of misschien moeten wij betere ideeën verzinnen om het voor het publiek aantrekkelijker te maken. Bijvoorbeeld door een return-on-investment.
Een positief punt aan crowdfunding is dat je je plan kunt legitimeren: we hebben hier een idee, we zien het zo en zo voor ons, laat ons maar weten of je dit wilt zien. Veel filmmakers krijgen de kritiek dat hun werk niet geworteld is in de samenleving en daarvoor zou je via crowdfunding de dialoog met het publiek aan kunnen gaan. Misschien is dat interessanter dan het bedrag dat je ermee ophaalt.
Het geheim van succesvolle crowdfunding ligt volgens mij in het aanspreken van een zeer specifieke doelgroep. Het Finse crowdfunding succes Iron Sky over Nazi’s die zich hebben verstopt op de maan, sprak een grote groep specifieke genreliefhebbers aan, die alle mogelijke gadgets wilden hebben. Een commercieël project zoals New Kids Turbo 3 zou het ook goed doen. Voor een auteursfilm ga ik in ieder geval niet meer gebruik maken van de bestaande platforms. Het was een leuke ervaring maar het levert te weinig op in relatie tot de tijd die je erin steekt.’
Wouter Stoter regisseert zijn korte fictiefilm Buren met behulp van Cinecrowd: ‘Ik was al een aantal keer afgewezen voor Kort en One Night Stand, en ik was het gewoon zat, ik wilde wat maken. Eerst twijfel je nog aan je script of ervaring, maar de keuzes voor projecten zijn volgens mij toch enigszins triviaal. Als je bijvoorbeeld geen filmacademie –of de laatste tijd ook HKU- hebt gedaan, en dus geen aantoonbare fictie ervaring hebt, is het volgens mij lastig om er tussen te komen. Ik heb naam gemaakt met videoclips en commercials, maar fictie blijft een onneembare vesting. Ik wil niet bij de pakken neerzitten; ik wil films maken en geloof in mijn verhalen.
Het is fijn voor jezelf en je geestelijke gezondheid om onafhankelijk van fondsen te kunnen denken. Kijk eens naar Amerika of Engeland, daar zijn die subsidies er veelal niet. Hier hebben we een subsidiesysteem waarbij mensen een plan inleveren, ze geld krijgen en dan wat kunnen maken. Op de kunstacademie was het ook gewoon máken, zonder geld, en dan opeens komen er krachten in je op waarvan je niet eens wist dat je ze had. Mijn persoonlijk opvatting is dat een regisseur in staat moet zijn om ondernemend te zijn. Ik hou van do it yourself, en als je iets wilt maken, moet je het doen en dan kom je meteen achter hoe belangrijk het voor je is. Er worden volgens mij films in Nederland gesubsidieerd, waarvan ik niet 100% zeker ben of de scenaristen en de regisseurs vinden dat die film persé gemaakt moet worden en waarvoor ze alles opzij willen zetten. Bij crowdfunding wordt het vanzelf duidelijk of je de noodzaak voelt en gelooft in je script. Als je je film echt wilt maken, denk je fuck it, ik ga gewoon bij de deuren langs en dan maar bedelen. Ik heb mijn ego wat dat betreft opzij gezet.
Met scenariste Gerry de Hoogh heb ik een scenario ontwikkeld. In samenspraak met mijn producenten NFI producties en LEV producties hebben we besloten het via Cinecrowd te financieren. Daar heb ik heel veel van geleerd. We hebben veel energie in het filmpje gestoken dat op de website staat, maar om eerlijk te zijn werkte dat helemaal niet. Uiteindelijk was het gewoon heel hardcore alle mensen die ik ken bellen, mailen en nadenken over wat de reden voor mensen zou kunnen zijn om te doneren. Omdat mijn film over buren gaat, ben ik al mijn buren langsgegaan en hebben we een actie bedacht waarbij ze in ruil voor een donatie een bloemetje naar een van hun buren konden sturen. Dat sloeg aan. Ook ben ik naar de bedrijven in mijn buurt op IJburg gegaan. Voor hun is het fiscaal aantrekkelijk om een film te steunen: ze mogen 150 % van de belasting aftrekken. Door een donatie te geven kunnen ze uitdragen dat ze van culturele projecten houden.
th_250_1000_WouterStoter
Geld ophalen door middel van crowdfunding staat los van je regisseursschap en de persoonlijke reden waarom je die film wilt maken. Je bent gewoon een verkoper. Ik heb de publiciteit opgezocht in IJburg, eigenlijk houd ik daar niet van, maar ik dacht, hoe meer mensen er van horen, hoe beter. Het gevolg is dat iedereen op straat en op de school van mijn kinderen vraagt ‘hoe is het met de film?’ Hartstikke leuk, maar je moet je je daar ook voor kunnen afsluiten. Je hebt een belofte gedaan, mensen hebben meebetaald, en dat kost veel energie en tijd. Op een gegeven moment moet je de stap maken naar het echte werk.
Bij een volgende film zou ik het anders aanpakken. 10000 euro, ons streefbedrag, is niet genoeg om de kwaliteit te kunnen waarborgen die ik voor ogen heb. Het is ook haalbaar om meer geld op te halen, als je het traject eerder opstart. Gemeenten en bedrijven zijn trage instituten, die kunnen niet binnen twee maanden beslissen. Ik zou van te voren meer nadenken over welke partijen iets met dat onderwerp te maken zouden kunnen hebben. Je moet bedrijven echt leren kennen, zodat je ze in een mail, ook al vraag je maar 100 euro, op hun persoonlijke betrokkenheid kunt aanspreken, in plaats van dat je alleen maar zegt ‘ik wil deze film graag maken’ en dan je persoonlijke reden geeft.
Ook voor grotere projecten geloof ik in crowdfunding. Als je klinkende namen hebt, wordt het voor bedrijven interessanter om te investeren. Zo’n korte film heeft voor veel bedrijven nog te weinig draagvlak.
th_480_1000_QueerAmsterdamfoto4
Ik geloof in de site, maar het is jammer dat Cinecrowd niet meer doet om makers te helpen in hun aanpak om het geld binnen te halen. Alle projecten die gefinancierd zijn, hebben een bepaalde aanpak, maar die wordt niet gedeeld met andere makers. Elke producent of regisseur is zijn eigen wiel aan het uitvinden en dat is zonde. We zouden er heel erg gebaat mee zijn om alle ervaringen te delen. Van Cinecrowd moest bijvoorbeeld het filmpje aan bepaalde eisen voldoen, terwijl dat filmpje ons, volgens mij, 0 euro heeft opgeleverd. Voor niemand van mijn contacten was dat filmpje doorslaggevend, maar het kostte ons wel heel veel tijd. Cinecrowd zou kunnen helpen door een werkmodel te creëren waardoor het voor regisseurs en producenten helder is wat er van hen wordt verwacht en waar ze aan moeten denken.
Sanne Peters (vierdejaars regiestudent aan de NFTA) financiert met behulp van Cinecrowd een pilot voor de dramaserie Queer Amsterdam over de queer scene, mensen die ‘anders’ zijn, maar zich niet identificeren met het hokje lesbisch, homo, bi of trans: ‘Ons project leent zich heel goed voor crowdfunding omdat de doelgroep zo specifiek is. We krijgen veel bijval uit de gemeente, dus dachten we dat kan ook wel omgezet worden in financiële bijval. Zo kwamen we bij Cinecrowd. Er ontstond een soort taakverdeling: mijn producenten schrijven bedrijven aan in de scene en ik bedenk creatieve manieren om
aan geld te komen. Vorig weekend zijn we verkleed als drag met wat oude dragqueens de stad rondgefietst om tompoucen te verkopen. Dat leverde 600 euro op, maar we hebben wel meteen weer veel aandacht. De grote bedragen komen van bedrijven, alleen die willen dan bijvoorbeeld weer dat we een scène in hun winkel filmen. Je visie en je ondernemersschap gaan dan wel flink met elkaar in gevecht.
th_250_1000_sannepeters
Het traject is niet alleen een manier om geld op te halen, het is voor ons tegelijkertijd een manier van researchen. Wij zijn als makers alle vier vrouwen, of laat ik zeggen we hebben een vrouwenlichaam, maar onze verhalen gaan veel verder. Het is een proces waarbij steeds meer mensen aanschuiven.
We zijn in gesprek met de omroepen, maar willen in deze fase heel graag onafhankelijk blijven van dramaturgen of de inspraak van grote producenten. Voor je het weet heb je een serie waar alleen lesbische seks inzit, omdat seks tussen mannen te aanstootgevend zou zijn. We willen geen concessies doen. We oriën
teren ons wel op toekomstige omroepen, maar eerst maken we van het opgehaalde geld een pilot van hoe wij de serie voor ons zien.
Toen we met Cinecrowd in zee gingen, kwam net EU1 op. Aanvankelijk baalde ik dat we al bij Cinecrowd zaten, omdat ik dacht dat Waldemar Torenstra en nog wat bekende namen veel aandacht zouden trekken. Gelukkig voor ons, viel dat wel mee. Wat Cinecrowd in tegenstelling tot EU1 doet is plannen checken op haalbaarheid, zij adviseren in aanpak en verzorgen pitches. Wat je ziet bij EU 1 is dat de beoogde bedragen van de projecten veel hoger zijn, maar dat de tellers niet oplopen.
Omdat we allemaal nog studeren kunnen we nu nog zoveel tijd investeren zonder iets te verdienen, maar ik zou nooit nog een keer in zo’n hels traject stappen. Het kost zo veel tijd en het is zo stessvol: je moet de deadline en het geld halen, anders krijg je niets. Toch denk ik dat we als jonge makers niet anders kunnen. We móeten ondernemender zijn. Zelfs als je alle prijzen wint met je eindexamenfilm is het geen garantie dat je een nieuw project gesubsidieerd krijgt. Toch is crowdfunding volgens mij niet de nieuwe manier om je film te subsidiëren. Daarvoor zijn de bedragen te klein. Als je hebt staan lullen als brugman en je krijgt 20 euro van iemand, heb je nog steeds geen 10.000 euro bij elkaar. En een film kost natuurlijk ook nog eens veel meer.’
Wat is Cinecrowd.nl?
Een filmmaker bedenkt een film concept en presenteert deze op CineCrowd. Elk project heeft een streefbedrag en een tijdslimiet.
Je kiest de film die je het meeste aanspreekt en steunt het project.
Afhankelijk van de hoogte van de bijdrage krijg je een reward van de filmmaker. Denk hierbij aan een bezoek aan de filmset, vermelding in de aftiteling, festival kaartjes enzovoorts.
De filmmaker bereikt het streefbedrag binnen de tijdslimiet. De financiering gaat door, CineCrowd maakt het geld over en de film wordt gerealiseerd. De filmmaker neemt contact met je op en zorgt dat jij je reward ontvangt.
Of…De filmmaker heeft onvoldoende supporters gevonden binnen de tijdslimiet en het project wordt niet gefinancierd. De donateurs kunnen een ander project kiezen of krijgen hun donatie terug. Op deze manier kan iedereen zonder risico projecten steunen.
Kijk voor meer informatie hier.
 
Wat is EU1.tv?
EU1 is het platform van en door professionele film- en televisiemakers.
Dit is de plek waar de makers hun werk – films, series, documentaires, etc – laten zien, maar ook een plek waar ze door middel van een pitch samen met Nederland een film- of televisieproject gemaakt kunnen krijgen.
Kijkers kunnen op EU1 content kijken, maar ook helpen projecten te realiseren. Dit doen ze door pitches te liken, erover te praten en/of financieel te ondersteunen. Op EU1 steunt een kijker een project financieel door te pledgen. Pledgen houdt in dat iemand toezegt een bepaald bedrag te storten om de film of aflevering te helpen maken. Alleen indien de pitch binnen de voorafgestelde tijd het benodigde geld bij elkaar krijgt, zal het geld van je rekening worden geschreven.
Alles wat op EU1 aan films, series, docu’s etc staat kun je via de partners UPC (kanaal 121) en Ziggo ook in de huiskamer kijken! (vanaf begin 2012)
En tot slot iets wat EU1heel belangrijk vindt: alle rechten blijven bij de maker en iedereen – cast en crew – die aan een project op EU1 meewerkt profiteert mee van elke euro die wordt verdiend met hun project. EU1 vraagt een kleine vergoeding: 15% van het geld dat een maker via EU1 verdient stoppen ze terug in EU1 om het platform gezond te houden en te kunnen innoveren.
 

Regisseer jij films of programma's die worden uitgezonden op televisie?

Meld je gratis aan bij auteursrechtenorganisatie VEVAM en ontvang vergoedingen voor je werken!

Sluit je aan bij VEVAM!

Contactgegevens

Dutch Directors Guild
De Lairessestraat 125 sous
1075 HH Amsterdam

kvk: 33298563
tel: +31 (0)6 836 72 215
e-mail: info@directorsguild.nl

Openingstijden:
Het DDG-bureau is telefonisch bereikbaar op:
maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van 13.00 – 17.00 uur.