Afgelopen weekend vernamen wij het verdrietige bericht dat regisseur en DDG-erelid Heddy Honigmann op 21 mei 2022 is overleden. Ze werd zeventig jaar.
Erelid & ‘staalkaart van het overleven’
Honigmann was bij de oprichting van de DDG in 1998 een van de allereerste leden en in 2016 ontving ze het DDG-erelidmaatschap. Filmmaker Peter Dop schreef toen een prachtig portret over haar en haar werk. Een fragment: ‘Honigmann filmt mensen, geen onderwerpen, zegt ze zelf. Ze toont de veerkracht en de weerbaarheid van mensen, “overlevers”, zoals ze ze zelf noemt. Je zou haar oeuvre als een staalkaart van het overleven kunnen zien. Vaak, hoe schrijnend de situatie van de protagonisten ook is, zijn haar films ontroerend en humoristisch.’
Leven
Over haar leven schreef Peter Dop in hetzelfde portret: ‘Honigmanns achtergrond is onlosmakelijk verbonden met de thema’s van haar films. Als kind van overlevenden van de Holocaust (Poolse moeder, Oostenrijkse vader) werd ze geboren in 1951 in Lima, Peru, waar ze biologie en literatuur studeerde. Ze verliet Peru in 1973, reisde via Mexico, Israël, Spanje en Frankrijk naar Rome, waar ze de regie-opleiding volgde aan het befaamde Centro Sperimentale di Cinematografia, waar toentertijd meerdere Nederlanders studeerden. Ze ontmoette daar de betreurde Nederlandse filmmaker Frans van de Staak met wie ze in 1978 naar Amsterdam vertrok en trouwde. Sindsdien is ze in Nederland blijven wonen. Als kind van bannelingen is het niet verwonderlijk dat de positie van bannelingen en outsiders een telkens terugkerend thema in haar oeuvre vormt. Naast overigens alom terugkerende thema’s als herinneringen, muziek, liefde, passie, dans en verlangen.’
Oeuvre en erkenningen
Honigmann was jarenlang werkzaam als documentaireregisseur en ze laat een omvangrijk oeuvre van meer dan veertig films achter, die internationaal werden geprezen. In 2003 werd ze geëerd met een retrospectief in het Museum of Modern Art in New York. In 2013 kreeg ze voor haar werk de IDFA de Living Legend Award uitgereikt. In 2016 ontving ze voor haar oeuvre de Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs. Het college van adviseurs dat de voordracht voor de prijs deed, schreef destijds: ‘Met haar uitzonderlijke gave als interviewer kan Heddy Honigmann zowel de kracht als de kwetsbaarheid van de mens uitlichten.’
DDG-interview door Jaap Mees
In 2018 sprak filmmaker/journalist Jaap Mees voor de DDG met Honigmann, wat resulteerde in een indringend interview over o.a. haar films Metaal en melancholie (1994), Het ondergrondse orkest (1997), Buddy (2018), en 100UP (2021, ten tijde van het interview nog in de maak). Over de mensen die ze filmt, zegt ze in het interview: ‘Er zit een soort liefde in m’n films voor de mensen voor de camera. Mij werd wel eens gevraagd waarom ik geen nare mensen filmde, maar ik kan geen mensen filmen waar ik niets om geef. Ik houd van de mensen die ik film.’
In memoriam Ester Gould
Ester Gould, documentairemaker en vriendin van Heddy, schreef een mooie in memoriam. Je leest hem op human.nl.
De Dutch Directors Guild wenst Heddy’s familie, vrienden en collega’s veel sterkte met dit verlies. We zullen haar ontzettend missen.
Beeld: Cobos Films, 2006